Kur’an’a göre anne babamıza nasıl davranmalıyız?

Kuran anne ve babaya saygıya önem verir. Allah Kuran’da şöyle buyurmaktadır:

“Rabbin, Ondan başkasına kulluk etmememizi ve anne-babaya iyilikle davranmayı emretti. Şayet onlardan biri veya ikisi senin yanında yaşlılığa ulaşırsa, onlara: ‘Öf’ bile deme ve onları azarlama; onlara güzel söz söyle.”(İsra Suresi,23)

“Biz insana, ‘anne ve babasına’ iyilikle davranmasını tavsiye ettik…”(Ahkaf Suresi,15)

Bununla beraber anne ve babanın her dediğinin, Allah’a rağmen yapılması doğru değildir. Yani bir ebeveyn çocuklarına Allah’a karşı gelmeyi öğütlüyorsa o kişiye uyulmamalıdır. Herhangi bir insan -anne babamız da olsa Allah’a tercih edilirse, kişi dinen büyük bir hata yapmış olur. Ya Allah’a ya başkasına itaat etme seçeneklerinden biri karşısında tercih, her zaman Allah’a tercih yönünde olmalıdır.

“Biz, insana, ana-babasına iyi davranmasını tavsiye ettik. Eğer onlar, seni, hakkında bilgin olmayan şeyi (körü körüne) Bana şirk/ortak koşman için zorlarlarsa, onlara itaat etme. Dönüşünüz ancak Banadır. O zaman size yapmış olduklarınızı haber vereceğim.” (29/Ankebût, 8)

“Biz insana, ana-babasına iyi davranmasını tavsiye etmişizdir…Eğer onlar seni, hakkında bilgin olmayan bir şeyi (körü körüne) Bana şirk/ortak koşman için zorlarlarsa, onlara itaat etme. Onlarla dünyada iyi geçin. Bana yönelenlerin yoluna uy. Sonunda dönüşünüz ancak Banadır. O zaman size, yapmış olduklarınızı haber veririm.” (31/Lokman, 14-15)

Bu âyetlerde ana babaya ihsanla/iyilikle davranma emredilmekle birlikte, şirk koşma, İslâm’dan uzaklaşma gibi Allah’a açık isyan konusunda onlara itaat edilmemesi istenir.

“(Kâfir olarak ölüp) Cehennem ehli oldukları onlara açıkça belli olduktan sonra, akraba dahi olsalar (Allah’a) şirk koşanlar için af dilemek ne peygambere yaraşır ne de mü’minlere. İbrahim’in, babası için af dilemesi, sadece ona verdiği sözden dolayı idi. Yoksa onun Allah’ın düşmanı olduğu kendisine belli olunca, (af dilemekten vazgeçip) ondan uzaklaştı. Şüphesiz ki İbrahim çok yumuşak huylu ve pek sabırlı idi.” (9/Tevbe, 113-114)

Görüldüğü gibi Allah anne babamıza iyi davranmamızı istemekle beraber onlar bize dine aykırı işlerde telkinde bulunursa onlara dur diyebilmeliyiz.